2007-12-01

Ikusmen urritasuna, errekurtsoak

Ikusmen arrastoa duten pertsonek informazioa eskuratzeko zenbait errekurtso dituzte eta irakasleak hauek ezagutzeko beharrean gaude.
Kontuan hartu beharko ditugu argia eta iluminazioa, kontrasteak, irudien tamaina, mahaiaren kokapena...
Ikusmen arrastorik ez duten pertsonek ere badituzte informazioa eskuratzeko errekurtsoak nahiz eta hauek ez izan hain ezagunak. Braille sistema da ezagunenetakoa baina zoritxarrez ez dugu eskola guztietan eskura izango.

Zenbait gauza izango ditugu kontuan:
- ordena beharrezkoa da
- bakarrik utzi behar dugunean abisatu egin behar zaio
- gauza asko berak bakarrik egin ditzake, autonomia landu behar da
- gauzak deskribatuko dizkiogu
- Objetuen kolokazioa zein den adierazteko ez dugu “hemen”, “han”, bezalako espresioak erabili behar, “zure aurrean”, Zure ondoan”... bazalakoak baizik.
- estimulazioa ezinbestekoa izango da
- jarduerak moldatuko ditugu, beste zentzumenekin lan egin dezakegu

Itxaropena elkartea

"Itxaropena" ikusmen urritasuna duten pertsonen elkartea da. Web orrialde horretan elkarte honen helburuak ikus ditzakezue. Hauxe da ematen duten ikusmen urritasunari buruzko definizioa: "Ikusteko ahalmen gutxitua da, argi eta itzalak desberdintzeko ahalmenaren desagertzetik, “Ikumen baliogarri” bezala ezagutzen dugun ikumen maila arte" eta era argian azalduta agertzen dira dizkapazitate mailak, adi egoteko ezaugarri eta sintomak...

Ikusmen funtzionamenduaren garapenean kontutan izan beharrekoak:
Ikusmen gaitasunaren garapena ez da berezkoa ezta automatikoa ere.
Ikusmen gaitasuna ez dator ikusmen zorroztasunarengatik zehaztua ezta gaitz mota edo mailarekin erlazionatzen ere.
Ikusmen gaitasuna ikusmen esperientzi mailakatuko programen bidez garatu daiteke.

Ikusmen urritasuna duten haurren atentzio goiztiarrari buruz jartzen duena irakurtzea gomendatzen dizuet, irakasle moduan arituko bagara puntu inportantea dela uste baitut. Beste zentzumenak estimulatu eta ikusmenaren arrastoa landu beharko ditugu haur hauekin, euren gaitasunak ahalik eta gehien garatuz. Bide hau errazteko badago material berezia, esate baterako ukimenari esker irakur ditzagun liburuak, soinuak dituztenak...
Braille sistema ere aipatu beharra dago, haurraren ezgaitasuna ezin bada betaurrekoekin konpondu komeni da sistema hau txikitatik lantzen hastea.
Amaitzeko, esan beharra dago, gaur egun ONCEk soinu bidezko euskarazko 207 liburu dituela eta 42, berriz, braillez idatzita. Gainera, euskarazko hirurogeita hamabost literatur lan moldatuko ditu braille sistemara eta Daisy sistemara, ikusmen urritasuna duten pertsonek irakur eta entzun ditzaten.

ikusmen froga

Irakasleak erne egon beharko gara edozein zalantzaren aurrean, umeak, aurreneko urteetan, ez ohi digu ikusmen-arazoen berririk ohartarazten. Arazoa zenbat eta arinago detektatu orduan eta hobe izango da hori zuzentzeko eta badaude zenbait sintoma haurrak ez duela ondo ikusten pentsatzera eraman gaitzaketenak. Esate baterako, haurrak buruko mina maiz izatea, begiak gorri eukitea eta urrunera begiratzean asko eztutzea, keinuka maiz egitea, korrika egiteko zailtasunak izatea edo askotan oztopatzea, zerbait ikusteko asko hurreratzea,tortikolisa, maiz begitxindorrak agertzea, burua alde batera okertzea edo begia eta eskuaren arteko komunikazioa okerra izatea... Horiek egunerokotasunean ematen diren zenbait ezaugarri izan daitezke eta eskolan "errazagoa" izango da baieztatzea zenbait kasuren aurrean. Eskola-umeen artean zerbait ongi ez doan seinale ohikoenak hauek dira: arreta gutxi edo bat ere ez ipintzea, urrutitik irakurtzeko zailtasuna, irakurtzeko eta ikasteko interesa galtzea, mantso irakurtzea, lerroa saltatu edo birritan irakurtzea, hitzak oker ahoskatzea, irakurritakoa gogoan hartzeko gaitasunik eza, idatzi edo irakurtzean aurpegia asko gerturatzea, maiz nekaturik, urduri, haserre agertzea edo bestelako joera okerrak.

Haur txikiekin ikusmen frogak irudiak erabiliz egiten ditugu, oraindik ez baitira letrak ezberdintzeko gai. Hemen duzue adibide bat: